ભારતના પાડોશી દેશ ચીનમાં ‘ઝીરો કોવિડ પોલીસી’ હેઠળ લોકડાઉન સહિતના આકરા નિયંત્રણોથી છેવટે લોકોની ધીરજ ખુટી છે અને રસ્તે ઉતરી આવતા સુરક્ષાતંત્ર સાથે ઘર્ષણના શ્રેણીબદ્ધ બનાવો નોંધાયા હતા. રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગના રાજીનામાની માંગ સાથે વિવિધ કોલેજ-યુનિવર્સિટીથી માંડીને મોટા શહેરોની શેરીઓમાં હિંસક દેખાવો છે.
ચીનમાં બે દિવસ પુર્વે ઈમારતમાં આગ લાગતા 10 લોકો જીવતા ભુંજાયા હતા. લોકડાઉનને કારણે સમયસર બચાવ કામગીરી શકય ન બનતા આ જીવલેણ બનાવ બન્યાના આક્ષેપ સાથે આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો હતો અને હજુ જુદા-જુદા શહેરોમાં તોફાનોની આગ પ્રસરવા લાગી છે. સાંઘાઈ, બીજીંગ, વુહાન, ચેંગદૂ સહિતના શહેરોમાં ઉશ્કેરાયેલા લોકો શેરીઓમાં ઉતરતા સુરક્ષાતંત્ર સાથે ઘર્ષણના બનાવો પણ બન્યા હતા. ‘તાનાશાહી નહીં, આઝાદી જોઈએ’ના બેનરો-નારા ગુંજયા હતા. એક તરફ ચીનમાં કોરોનાના કેસ વધી રહ્યા છે તો બીજી તરફ લોકો ઝીરો કોવિડ પોલિસીનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. લોકો આના વિરોધમાં સૂત્રોચ્ચાર કરતા રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગના રાજીનામાની માંગ કરી રહ્યા છે.
25 નવેમ્બરના રોજ શિનજિયાંગમાં એક એપાર્ટમેન્ટમાં આગ લાગ્યા બાદ વિરોધ ભડક્યો હતો. વાસ્તવમાં, ઝીરો કોવિડ પોલિસી હેઠળ લાદવામાં આવેલા લોકડાઉનને કારણે, અગ્નિશામકો સમયસર આગ ઓલવવા માટે અહીં પહોંચી શક્યા ન હતા. જેના કારણે 10 લોકોના મોત થયા હતા.
સોશિયલ મીડિયા પર વિરોધ પ્રદર્શનના ઘણા વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યા છે. વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે કે લોકો રસ્તા પર બેનર લઈને ઉભા છે. બેનર પર લખેલું છે- માનવ અધિકારની જરૂર છે, સ્વતંત્રતાની જરૂર છે. અન્ય એક વીડિયોમાં લોકો શી જિનપિંગના રાજીનામાની માંગ કરતા સાંભળવામાં આવ્યા હતા. વિરોધીઓએ કહ્યું- તેણી અને કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીને પદ છોડો. એટલે કે ક્ઝી અને તેમની કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ સત્તા પરથી હટી જવું જોઈએ. અમારે કોરોના ટેસ્ટની જરૂર નથી. અમને આઝાદી જોઈએ છે. આપણને સરમુખત્યારશાહીને બદલે લોકશાહીની જરૂર છે.
બેઇજિંગની સાથે સાથે યુનિવર્સિટીમાં પણ દેખાવો થઈ રહ્યા છે. અહીં એક યુનિવર્સિટીના લગભગ 100 વિદ્યાર્થીઓએ સરકાર સામે વિરોધ શરૂ કર્યો. વિદ્યાર્થીઓએ દિવાલો પર ’નો ટુ લોકડાઉન, યસ ટુ ફ્રીડમ’ લખ્યું હતું. લખ્યું હતું ’કોવિડ ટેસ્ટ માટે ના, ખોરાક માટે હા’. એક વીડિયોમાં કેટલાક સુરક્ષાકર્મીઓ તેમના જેકેટમાંથી આ સ્લોગન છુપાવતા જોવા મળ્યા હતા. લાલ રંગમાં લખેલા આ સ્લોગનને પાછળથી કાળો રંગ આપવામાં આવ્યો હતો. એક વીડિયોમાં યુનિવર્સિટી સ્ટાફ વિદ્યાર્થીઓને ધમકાવતા સાંભળવામાં આવ્યો હતો. એક અધિકારી કહી રહ્યા હતા – આજે કરેલા પ્રદર્શનના પરિણામો ભોગવવા પડશે. જેના જવાબમાં વિદ્યાર્થીઓએ કહ્યું- તમારે પણ પરિણામ ભોગવવા પડશે. તમારી સાથે આખો દેશ પરિણામ ભોગવશે. કોરોના પ્રતિબંધોને લઈને આઈફોન નિર્માતા કંપની ફોક્સકોન ટેક્નોલોજીના ઝેંગઝોઉ ખાતેના પ્લાન્ટમાં સુરક્ષા કર્મચારીઓ સાથે સેંકડો કામદારોની અથડામણ થઈ હતી. એક મહિનાથી પ્લાન્ટમાં કડક નિયંત્રણો છે. કર્મચારીઓએ ભોજન, દવા અને પગાર માટે દેખાવો કર્યા હતા. લોકડાઉન ચીનના બિઝનેસ પર સતત અસર કરી રહ્યું છે. નિષ્ણાતોના મતે, જે ક્ષેત્ર ચીનના જીડીપીમાં 20% યોગદાન આપે છે તે હજી પણ લોકડાઉન અથવા કડક નિયંત્રણોમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. તેની સેન્ટ્રલ બેંક પણ આગામી વર્ષે ચીનની વૃદ્ધિ 4.3% થી 4% થવાનો અંદાજ લગાવી રહી છે. વૃદ્ધિમાં ઘટાડાનું સૌથી મોટું કારણ મુખ્ય બિઝનેસ હબ શાંઘાઈમાં 2 એપ્રિલથી લાગુ કરાયેલું બે મહિનાનું લોકડાઉન પણ છે.
