જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સીમાંકન પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા બાદ અહીં વિધાનસભા ચૂંટણી માટેનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો છે. આ વર્ષના અંતમાં હિમાચલ પ્રદેશ અને ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી થવાની છે. આવી સ્થિતિમાં આ રાજયોની સાથે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પણ ચૂંટણી થઈ શકે છે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે રાજયમાં સીમાંકન પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા બાદ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ચૂંટણી યોજાશે. રાજયમાં 2018 થી ચૂંટાયેલી સરકાર નથી. તેના પર કેન્દ્ર સરકારનું શાસન છે. જો કે ચૂંટણીના આયોજન અંગે સત્તાવાર રીતે કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી, પરંતુ રાજયમાં હવે ચૂંટણી ન યોજવાનું કોઈ કારણ નથી.
જાણકારોના મતે સીમાંકન બાદ વિધાનસભાનું ગણિત સામાન્ય થઈ ગયું છે. એટલે કે હવે છ મહિનામાં ચૂંટણી કરાવવાની ફરજ પડશે. આ છ મહિનાનો સમયગાળો ઓક્ટોબરમાં પૂરો થવા સાથે, હિમાચલ પ્રદેશ અને ગુજરાતમાં ચૂંટણીઓ થોડી વહેલી ખસેડવાની અને જમ્મુ-કાશ્મીરની સાથે યોજવાની પ્રબળ શક્યતા છે. તે જ સમયે, ચૂંટણી પંચના સૂત્રોએ એમ પણ કહ્યું કે હવે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ચૂંટણી યોજવાના માર્ગમાં કોઈ અવરોધ નથી, તે રાજયમાં ચૂંટણી કરાવવા માટે તૈયાર છે. જયાં સુધી સુરક્ષા વ્યવસ્થાનો સવાલ છે, 2019થી જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સુરક્ષાની સ્થિતિમાં સુધારો થયો છે. આતંકવાદી ઘટનાઓમાં ઘટાડો થયો છે. આ સિવાય સુરક્ષા દળોની ઉપલબ્ધતા પર કોઈ સમસ્યા નહીં થાય. એક તરફ, રાજયના દરેક ભાગમાં સુરક્ષા દળોની નોંધપાત્ર હાજરી છે, બીજું ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશ પ્રમાણમાં શાંત રાજયો છે, તેથી ચૂંટણી માટે ત્યાં સુરક્ષા દળોની વધુ જરૂર પડશે નહીં. રાઇઝમેન કમિશને ખીણમાંથી વિસ્થાપિત કાશ્મીરી પંડિતો માટે વિધાનસભામાં બે બેઠકો નિયુક્ત કરવાની ભલામણ કરી છે, જેમાંથી એક બેઠક મહિલાઓ માટે હશે. પંચે કહ્યું છે કે આ નામાંકિત બેઠકો પુડુચેરીની તર્જ પર હશે. પીઓકેમાંથી વિસ્થાપિત લોકો માટે એક નિયુક્ત બેઠક રાખવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી છે. આ પહેલીવાર છે જયારે કાશ્મીરી પંડિતોને ચૂંટણી લડ્યા વિના વિધાનસભામાં સ્થાન આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, વિધાનસભાની નવ બેઠકો 51 માટે અનામત રાખવામાં આવી છે, કારણ કે કલમ 370ની જોગવાઈઓને કારણે 51 માટે અનામત શક્ય નહોતું.
હિદુ બહુમતી ગણાતા જમ્મુ પ્રદેશમાં સીમાંકન પંચે વિધાનસભા બેઠકોની સંખ્યામાં છનો વધારો કર્યો છે, જે અગાઉ 37થી વધીને હવે 43 બેઠકો થઈ છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપને અનામત બેઠકોનો ફાયદો જોવા મળી રહ્યો છે, તેમાં વધારો કરીને ત્રણ નામાંકિત બેઠકો મળી રહી છે. રાજયમાં ટૂંક સમયમાં ચૂંટણી યોજાય તો જ આ લાભ લઈ શકાય. જમ્મુ અને કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો આપતી કલમ 370 નાબૂદ કરવા સામેની અનેક અરજીઓ ત્રણ વર્ષથી સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે અને ઉનાળાના વેકેશન દરમિયાન તેની સુનાવણી થશે. તાજેતરમાં, કોર્ટ તરફથી એવી માંગ કરવામાં આવી હતી કે સુનાવણી જલ્દી શરૂ થવી જોઈએ, કારણ કે રાજયમાં સીમાંકન ચાલી રહ્યું છે.
