શું તમારા મોબાઈલ પર પણ રોજ અજાણ્યા નંબરો પરથી લોટરી, લોન કે KYC અપડેટના મેસેજ આવે છે? જો હા, તો તમારા માટે એક રાહતના સમાચાર છે. ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI) એ સાયબર ફ્રોડને રોકવા માટે કડક પગલાં લીધા છે અને SMS માટે નવા નિયમો લાગુ કર્યા છે.
આવો જાણીએ કે આ નવા નિયમો શું છે અને તેનાથી તમારા મોબાઈલની સુરક્ષા કેવી રીતે વધશે.
1. શું છે નવો નિયમ?
TRAI એ ટેલિકોમ કંપનીઓ માટે સ્પષ્ટ આદેશ જારી કર્યો છે કે હવે કોઈપણ કોમર્શિયલ મેસેજ (SMS) મોકલતા પહેલા તેમાં રહેલી લિંક અને નંબરનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવવું ફરજિયાત રહેશે.
- પહેલા શું થતું હતું? કંપનીઓ મેસેજનું ટેમ્પલેટ મંજૂર કરાવતી હતી, પણ તેમાં રહેલી લિંક કે નંબર બદલી શકાતા હતા. આ ‘લૂપહોલ’ નો ફાયદો ઉઠાવીને ગઠિયાઓ નકલી લિંક ઘુસાડી દેતા હતા.
- હવે શું થશે? હવે કંપનીઓએ મેસેજમાં કઈ લિંક (URL), કઈ એપ ડાઉનલોડ લિંક કે કયો કોલ-બેક નંબર જશે અને શા માટે જશે, તે પહેલેથી જ જણાવવું પડશે.
2. સરળ ભાષામાં સમજો: તમારી સુરક્ષા કેવી રીતે વધશે?
ઘણીવાર આપણને એવો મેસેજ આવે છે જે બેંક જેવો જ લાગે છે, જેમાં એક લિંક હોય છે. લિંક પર ક્લિક કરતા જ ફોન હેક થાય છે અથવા બેંક ખાતું ખાલી થઈ જાય છે.
આ નવા નિયમોને કારણે:
- વેરિફિકેશન: જે લિંક કે નંબર વ્હાઇટલિસ્ટેડ (પહેલેથી મંજૂર થયેલ) નથી, તે મેસેજ તમારા ફોન સુધી પહોંચશે જ નહીં.
- ઓટોમેટિક બ્લોકિંગ: મોબાઈલ નેટવર્ક હવે તરત જ ઓળખી શકશે કે મેસેજમાં રહેલી લિંક અસલી છે કે નકલી. જો લિંક રજીસ્ટર ન હોય, તો તે મેસેજ ત્યાં જ અટકાવી દેવામાં આવશે.
ટૂંકમાં: હવે કંપનીઓએ સાબિત કરવું પડશે કે તેઓ જે લિંક મોકલી રહ્યા છે તે સુરક્ષિત છે અને કોઈ ચોક્કસ કારણોસર જ મોકલી રહ્યા છે.
3. કંપનીઓ માટે 60 દિવસનું અલ્ટીમેટમ
TRAI એ આ નિયમનું પાલન કરવા માટે ટેલિકોમ ઓપરેટરો અને કંપનીઓને 60 દિવસનો સમય આપ્યો છે.
- આ સમયગાળામાં કંપનીઓએ તેમના તમામ જૂના SMS ટેમ્પલેટ અપડેટ કરવા પડશે.
- જો 60 દિવસમાં તેઓ લિંક અને નંબર રજીસ્ટર નહીં કરાવે, તો તેમના મેસેજ ગ્રાહકો સુધી પહોંચશે નહીં.
4. સામાન્ય જનતાને થતા 4 મોટા ફાયદા
આ નવા નિયમોથી ડિજિટલ દુનિયામાં સુરક્ષાનું એક નવું સ્તર ઉમેરાશે:
- ફ્રોડ મેસેજમાં ઘટાડો: બેંક કે સરકારી ઓફિસના નામે આવતા ફેક મેસેજ બંધ થશે.
- ફિશિંગ (Phishing) પર લગામ: અજાણી લિંક પર ક્લિક કરાવીને ડેટા ચોરવાની પ્રવૃત્તિ અટકશે.
- ભરોસો વધશે: હવે જ્યારે તમને કોઈ ઓફિશિયલ મેસેજ આવશે, ત્યારે તમે ખાતરી રાખી શકશો કે તેમાં આપેલી લિંક સુરક્ષિત છે.
- પારદર્શિતા: ડિજિટલ કોમ્યુનિકેશન હવે વધારે સુરક્ષિત અને પારદર્શક બનશે.
સરકારનું માનવું છે કે વધતા જતા સાયબર ક્રાઈમના કેસોને જોતા આ પગલું અત્યંત જરૂરી હતું, જેનો સીધો ફાયદો મોબાઈલ યુઝર્સને મળશે.
