તાલિબાને ભારત સામે તેના સાચા રંગો બતાવવાનું શરૂ કરી રહ્યું છે. તાલિબાને ભારતમાંથી આયાત અને નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયન એક્સપોર્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશનના જણાવ્યા અનુસાર તાલિબાને પાકિસ્તાન તરફના પરિવહન માર્ગો દ્વારા તમામ કાર્ગો અવરજવર બંધ કરી દીધી છે. જેની અસર દિલ્હી સહિત દેશના ઘણા શહેરોમાં દેખાઈ રહી છે. સુકા મેવાના ભાવમાં જબરદસ્ત વધારો થયો છે. દિલ્હીના સૌથી મોટા ડ્રાય ફ્રુટ્સ બજાર ખારી બબલીમાં સુકા મેવા 20 ટકા સુધી મોંઘા થયા છે.
એક સપ્તાહની અંદર ભારતમાં ડ્રાય ફ્રુટ્સના ભાવમાં 200-250 રૂપિયા પ્રતિ કિલોનો વધારો થયો છે. પિસ્તા, બદામ, અંજીર, અખરોટ જેવા ઘણા સૂકા ફળો અફઘાનિસ્તાનથી ભારતમાં આવે છે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે 15-20 દિવસથી કોઈ માલ આવતો નથી, જેના કારણે બજારમાં ડ્રાય ફ્રુટની અછત છે. તે જ સમયે, રક્ષા બંધનનો તહેવાર આવી રહ્યો છે, તેથી ભારતમાં ડ્રાય ફ્રુટ્સની માંગ પણ વધી છે.
અફઘાનિસ્તાન ભારત માટે સુકા મેવાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. અહીં બદામ, અખરોટ જેવા ડ્રાય ફ્રુટ વિપુલ પ્રમાણમાં ઉગાડવામાં આવે છે. પરંતુ હવે તાલિબાને ફરી એકવાર અફઘાનિસ્તાન પર કબજો જમાવી લીધો છે. આ બંને દેશો વચ્ચેના વ્યાપારિક સંબંધોને અસર કરી શકે છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે તાલિબાનના જમાનામાં ભારત-અફઘાનિસ્તાન સંબંધો પહેલાની જેમ રહેવાનું શક્ય બનશે નહીં.
બીજી બાજુ અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાનના પ્રવેશ પછી મોંઘવારી પણ વધી ગઈ છે. અમેરિકાએ તાલિબાનને આર્થિક રીતે નબળી પાડવા માટે કરોડોની સંપત્તિ જપ્ત કરી લીધી છે. તો તેની અસર ત્યાંના સામાન્ય લોકોને પણ થવા લાગી છે. અમેરિકાએ અફઘાનિસ્તાન સેન્ટ્રલ બેંકની 74.26 હજાર કરોડ રૂપિયાની વિદેશી અનામત રકમ જપ્ત કરી છે.
વેપારની દ્રષ્ટિએ ભારત અફઘાનિસ્તાનનો સૌથી મોટો ભાગીદાર છે. વર્ષ 2021 માં જ આપણી નિકાસ 835 મિલિયન હતી, જ્યારે 510 મિલિયન ડોલરની આયાત છે. આયાત-નિકાસ ઉપરાંત ભારતે અફઘાનિસ્તાનમાં પણ મોટું રોકાણ કર્યું છે, જેમાં લગભગ 400 સ્કીમોમાં આશરે 3 અબજ ડોલરનું રોકાણ છે.
નોંધનીય છે કે, ભારત ખાંડ, ચા, કોફી, મસાલા અને અન્ય વસ્તુઓની નિકાસ કરે છે, જ્યારે સુકો મેવો, ડુંગળી વગેરે મોટા પાયે આયાત કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં આગામી દિવસોમાં ડ્રાય ફ્રુટ્સના ભાવ વધી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જો કે તાલિબાને જાહેરાત કરી હતી કે તે ભારત સાથે સારા સંબંધો ઈચ્છે છે અને ભારત તેના તમામ ચાલુ કામ અને રોકાણ કોઈપણ સમસ્યા વગર અહીં પૂર્ણ કરી શકે છે.
