ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ઇસરો) એ ઇતિહાસ રચ્યો છે. વર્ષના તેના અંતિમ મિશનમાં, ઇસરોએ તેના સૌથી મોટા સંચાર ઉપગ્રહ, બ્લુબર્ડ બ્લોક-2 ને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું. આ સંપૂર્ણપણે વ્યાપારી પ્રક્ષેપણ હતું. આ મિશન દ્વારા અમેરિકન કંપની AST સ્પેસ મોબાઇલના બ્લુબર્ડ બ્લોક-2 સંચાર ઉપગ્રહને પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં સફળતાપૂર્વક મૂકવામાં આવ્યો. ઇસરોએ લોન્ચ માટે તેના LVM3 રોકેટનો ઉપયોગ કર્યો, જે આ લોન્ચ વાહનની છઠ્ઠી ઉડાન અને વ્યાપારી મિશન માટે ત્રીજી ઉડાન હતી. આ લોન્ચ વાહનને તેની ક્ષમતાઓ માટે પહેલાથી જ બાહુબલી નામ આપવામાં આવ્યું છે.
યુએસ કંપની AST સ્પેસમોબાઇલ સાથેના વાણિજ્યિક કરારના ભાગ રૂપે બ્લુ બર્ડ બ્લોક-2 ઉપગ્રહને ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. આ મિશન આગામી પેઢીના સંચાર ઉપગ્રહને તૈનાત કરશે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વિશ્વભરના સ્માર્ટફોન્સને સીધી હાઇ-સ્પીડ મોબાઇલ બ્રોડબેન્ડ સેવાઓ પ્રદાન કરવાનો છે. બ્લુ બર્ડ બ્લોક-2 ઉપગ્રહ LVM3 રોકેટ દ્વારા નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરાયેલ અત્યાર સુધીનો સૌથી ભારે પેલોડ છે, જે રોકેટના ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ છે.
બ્લુબર્ડ બ્લોક-2 ઉપગ્રહ એ આગામી પેઢીના લો અર્થ ઓર્બિટ સેટેલાઇટ નેટવર્કનો એક ભાગ છે. તે અવકાશથી સીધા પ્રમાણભૂત મોબાઇલ સ્માર્ટફોનને સેલ્યુલર બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરવા માટે રચાયેલ છે. ઉપગ્રહમાં એક વિશાળ અને અનોખી તબક્કાવાર શ્રેણી છે. તેનો હેતુ વિશ્વના મોટા ભાગને 4-ની અને 5-જી સેવાઓ પ્રદાન કરવાનો છે, જેનાથી લોકો કોઈપણ ખાસ ઉપકરણો વિના વોઇસ કોલ્સ, વિડિઓ કોલ્સ, ઇન્ટરનેટ ડેટા અને મેસેજિગનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી સવારે 8:55 વાગ્યે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ISRO અનુસાર, લગભગ 15 મિનિટની ઉડાન પછી, સંચાર ઉપગ્રહ રોકેટથી અલગ થઈ ગયો અને તેને લગભગ 520 કિલોમીટરની ઊંચાઈએ નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત કર્યો. આ મિશન ન્યૂસ્પેસ ઈન્ડિયા લિમિટેડ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના AST સ્પેસ મોબાઇલ વચ્ચેના વાણિજ્યિક કરારનો એક ભાગ છે.
આ સફળ પ્રક્ષેપણનું મહત્વ એ છે કે તે ભારતની અવકાશ એજન્સી, ઇસરોને વાણિજ્યિક અવકાશ ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર રીતે મજબૂત બનાવશે. બ્લુ બર્ડ બ્લોક-2 ઉપગ્રહનું વજન આશરે 6,500 કિલોગ્રામ છે. તે નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવેલો સૌથી મોટો વાણિજ્યિક સંચાર ઉપગ્રહ પણ છે. ભારતે તેના ઇસરો પ્રક્ષેપણ વાહનનો ઉપયોગ કરીને ચંદ્રયાન-2, ચંદ્રયાન-3 અને વૈશ્વિક ઉપગ્રહ ઇન્ટરનેટ પ્રદાતા વનવેબને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યા છે. વનવેબ મિશનમાં, ઇસરોએ LVM નો ઉપયોગ કરીને બે પ્રક્ષેપણમાં કુલ 72 ઉપગ્રહોને નીચી પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કર્યા. આ સફળ પ્રક્ષેપણનું મહત્વ એ છે કે તે વાણિજ્યિક અવકાશ ક્ષેત્રમાં ભારતની અવકાશ એજન્સી ઇસરોની પકડ મજબૂત કરશે.
