AI-આધારિત ટોલ કલેક્શન અંગે, કેન્દ્રીય માર્ગપરિવહન અને રાજમાર્ગમંત્રી નીતિન ગડકરીએ જણાવ્યું છે કે આ સિસ્ટમ આવતા વર્ષના અંત સુધીમાં લાગુ કરવામાં આવશે. આ સિસ્ટમ FASTag થી નોંધ પાત્ર રીતે અલગ હશે, કારણ કે તેને કારમાં ચિપ અથવા અન્ય કોઈ સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલ કરવાની જરૂર રહેશે નહીં.
આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) હવે ટોલ ગેટ સુધી પહોંચી રહ્યું છે. ભારતના હાઇવે અને ટોલ ગેટ પર ટોલ વસૂલાત હવે AI-આધારિત સિસ્ટમ દ્વારા નિયંત્રિત કરવામાં આવશે. કેન્દ્રીય માર્ગપરિવહન અને હાઇવે મંત્રી નીતિન ગડકરીએ બુધવારે રાજ્ય સભામાં જણાવ્યું હતું કે સેટેલાઇટ-આધારિત ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ 2026 ના અંત સુધીમાં લાગુ કરવામાં આવશે.
હકીકતમાં, પ્રશ્નકાળ દરમિયાન પ્રશ્નો ના જવાબ આપતા, મંત્રીએ કહ્યુંકે નવી ટોલ-આધારિત સિસ્ટમ સેટેલાઇટ- અને AI-આધારિત હશે. કાર અથવા અન્ય વાહન માલિકોને હવે ટોલ ગેટ પર રોકાવાની જરૂર રહેશે નહીં. તેઓ 80 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ટોલ ગેટ પાર કરી શકશે
સરકારી આવકમાં ફાયદો થશે
મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે AI ટોલ સિસ્ટમથી ₹1,500 કરોડની ઇંધણ બચત થશે અને સરકારી આવકમાં ₹6,000 કરોડનો ઉમેરો થશે. AI-આધારિત ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ FASTag અને GPS-આધારિત ટોલ સિસ્ટમથી અલગ હશે.
AI ટોલ સિસ્ટમ કેવી રીતે કામ કરશે?
AI-આધારિત ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ મૂળભૂત રીતે MLFF (મલ્ટી-લેન ફ્રી ફ્લો) સિસ્ટમ છે. આ સિસ્ટમ હેઠળ, હાઇવે પર કોઈ ટોલ બૂથ રહેશે નહીં. ગેન્ટ્રી નામનું લોખંડનું માળખું સ્થાપિત કરવામાં આવશે. આ ગેન્ટ્રી ઓમાં હાઇ-રિઝોલ્યુશન કેમેરા અને સેન્સર હશે જે કાર લાઇસન્સ પ્લેટો શોધી કાઢશે અને તેનું વિશ્લેષણ કરશે. આ સિસ્ટમ પ્રવેશ અને બહાર નીકળવાના બંને બિંદુઓ પર સ્થાપિત કરવામાં આવશે, ત્યારબાદ ટોલ વસૂલવામાં આવશે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા સ્વચાલિત હશે, અને કારને ટોલ ચૂકવવા માટે ક્યાંય રોકાવાની જરૂર રહેશે નહીં .
ફાસ્ટેગ અને જીપીએસ આધારિત સિસ્ટમથી એઆઈ આધારિત ટોલ કેટલો અલગ છે?
હાલની FASTag સિસ્ટમનું શું થશે?
હાલની ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ FASTag પર આધારિત છે, જેમાં જે વાહનના વિન્ડસ્ક્રીન પર રેડિયો ફ્રીક્વન્સી (RFID) ટેગ લગાવવાનો સમાવેશ થાય છે. આ સિસ્ટમમાં એક નાની ચિપ હોય છે. આ સ્ટીકર ચિપ પ્રીપેડ વોલેટ અથવા બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલી હોય છે. FASTag આધારિત સ્ટીકરવાળી કાર ટોલ ગેટ પાસે આવતાની સાથે જ, ગેટ પર સ્થિત સેન્સર RFID ચિપ શોધી કાઢે છે. ત્યારબાદ ગેટ ખુલે છે. જો કે, જો FASTag બેલેન્સ નેગેટિવ હોય, તો તે બ્લેક લિસ્ટેડ થઈ જાય છે. આ ટોલ ગેટ ખુલતો અટકાવે છે. આવા કિસ્સાઓમાં, તમારે ટોલ ચાર્જ રોકડમાં ચૂકવવો પડશે.
AI અને GPS ટોલ અલગ અલગ સિસ્ટમો છે. GPS-આધારિત સિસ્ટમ્સ (GNSS) માટે વાહનમાં સમર્પિત ટ્રેકિંગ ડિવાઇસ (OBU) ની જરૂર પડે છે. બીજી તરફ, AI સિસ્ટમ્સ મુખ્યત્વે બાહ્ય કેમેરા અને તમારા વાહનના હાલના લાઇસન્સ પ્લેટ નંબર પર આધાર રાખે છે. આ AI સિસ્ટમ GPS વગરના વાહનો માટે પણ ઉપયોગી થશે.
