કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે મંગળવારે ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્ર માટે બહુ અપેક્ષિત ઉત્પાદન સાથે જોડાયેલ પ્રોત્સાહન યોજનાને મંજૂરી આપી, ભારતીય પેકેજ્ડ ફૂડ મેજેરોના ઝડપથી વિસ્તરણ માટે માર્ગ બનાવ્યો. રૂ. 10,900 કરોડની મંજૂરીવાળી યોજના, આ ક્ષેત્રમાં નવીન વસ્તુઓ અને નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (એસ.એમ.ઇ.) માટે વિશેષ ટેકો ઉપરાંત ચાર કેટેગરીમાં સ્થાનિક ઉત્પાદન અને ખાદ્ય ચીજોના નિકાસને વેગ આપવાનો છે.
નાણાકીય વર્ષ 2021-22થી અસરકારક, આ યોજના ભારતના ખાદ્ય ઉત્પાદકોને પસંદ કરવા માટે પ્રોત્સાહનો આપવા માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે, જેમાં વધતા ઉત્પાદન આધાર, છૂટક હાજરી અને નિકાસ બજારોમાં માર્કેટિંગ અને બ્રાંડિંગ દ્વારા વિદેશી બજારોમાં તેમની હાજરી વધારવી શકાય. 2021-22 ને બેઝ યર તરીકે લેતા, સરકારનું લક્ષ્યાંક 2027-28 સુધીમાં 33,494 કરોડ રૂપિયાના વધારાનું ઉત્પાદન પ્રાપ્ત કરવાનું છે. 2026-27 સુધીમાં 250,000 નોકરીઓ ઉમેરવાનો પણ અંદાજ છે.
મુખ્યત્વે, ચાર મુખ્ય કેટેગરીઝ – ખાવા માટે તૈયાર (આરટીઇ) અને / અથવા રાંધવા માટે તૈયાર (આરટીસી), પ્રોસેસ્ડ ફળો અને શાકભાજી, દરિયાઈ ઉત્પાદનો અને મોઝેરેલા પનીર – ને પસંદગી આપવામાં આવશે, જ્યાં ઉત્પાદકોને તેમની પ્રતિબદ્ધતાના આધારે પ્રોત્સાહન મળશે. રોકાણો અને વધારાનું વેચાણ. ફ્રી-રેન્જ ઇંડા અને મરઘાંના માંસમાં નવીન અને ઓર્ગેનિક પોર્ટફોલિયોનાવાળા એસએમઇ યોજના હેઠળ આવરી લેવામાં આવશે.
મોટા ઉત્પાદકોએ તેમના વધારાનું વેચાણ સામે છ વર્ષમાં કુલ રૂ.9040 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે, જેનો સૌથી મોટો હિસ્સો રૂ. 2,169 કરોડ છે, જે 2025-26 માટે રાખવામાં આવ્યો છે. વધુમાં, વિદેશી બજારોમાં બ્રાન્ડ બિલ્ડિંગના પ્રયત્નો અને ઇન-સ્ટોર બ્રાંડિંગ અને શેલ્ફ-સ્પેસ ભાડા જેવી માર્કેટિંગ પહેલ માટે મોટા ઉત્પાદકોને પ્રોત્સાહન રૂપે 1,500 કરોડ ઓફર કરવામાં આવશે.
ઉપાયની ઘોષણા કરતા વાણિજ્ય પ્રધાન પિયુષ ગોયલે કહ્યું કે આ યોજનામાં રોજગારની તકો ઉભી કરવાની સંભાવના છે. ખેડુતોને સારા ભાવ મળે તે લક્ષ્યાંક છે, જ્યારે ખેતપેદાશોના બગાડને કાપવા તેમણે કહ્યું, આ યોજના ઉમેરવાથી ભારતની નિકાસમાં પ્રોસેસ્ડ ફૂડ સેક્ટરનો હિસ્સો વધારવામાં મદદ મળશે.
એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ કહ્યું કે નેસ્લે, મધર ડેરી, અમુલ, આઇટીસી, હિન્દુસ્તાન યુનિલિવર અને કેલોગ્સ જેવી કેટલીક સ્થાનિક અને વૈશ્વિક કંપનીઓએ આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે તૈયાર કરી દીધી છે. ફૂડ પ્રોસેસીંગ સેક્રેટરી પુષ્પા સુબ્રમણ્યમના જણાવ્યા અનુસાર મંત્રાલય એપ્રિલના અંત સુધીમાં ઇન્ટરેસ્ટ ઓફ ઇન્ટરેસ્ટ (ઇઓઆઈ) જારી કરશે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ભારતીય મૂળની પેકેજ્ડ ફુડ કંપનીઓ, જેમ કે આઇટીસી, અદાણી વિલ્મર અને મેરીકો, નવી પી.એલ.આઇ. યોજનાનો લાભ મેળવવાની ધારણા છે કારણ કે તેઓ આરટીઇ અને આરટીસી કેટેગરીમાં વિસ્તરણ યોજનાઓ બનાવી ચૂક્યા છે. જ્યારે અદાણી વિલ્મર ઝડપથી તેના બ્રાન્ડેડ પેકેજ્ડ આરટીસી / આરટીઇ પોર્ટફોલિયોને તેના ફ્લેગશિપ ફોચ્ર્યુન બ્રાન્ડ હેઠળ ઝડપથી વિકસિત કરી રહી છે, ત્યારે મેરિકોએ તાજેતરમાં તેની બ્રાન્ડ, સફોલા હેઠળની જગ્યામાં પ્રવેશ કર્યો છે. મુખ્ય નાણાકીય અધિકારી, મરીકોના પવન અગ્રવાલના જણાવ્યા મુજબ, ખાદ્ય ધંધાનો વિકાસ કરવો એ આગામી કેટલાક વર્ષો સુધી પે રશળિીનું પ્રાથમિક કેન્દ્રિત ક્ષેત્ર રહેશે.
