રહસ્યમય ધૂમકેતુ 3I/ATLAS નો ફોટોગ્રાફ માઉન્ટ આબુની ભૌતિક સંશોધન પ્રયોગશાળામાં 1.2 મીટર ટેલિસ્કોપ દ્વારા લેવામાં આવ્યો હતો અને તેની સ્પેક્ટ્રોસ્કોપી પણ કરવામાં આવી હતી. તેનો ગોળાકાર કોમા સ્પષ્ટપણે દેખાતો હતો. ત્યારથી આ ધૂમકેતુ આપણા સૌરમંડળમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. કેટલાક વૈજ્ઞાનિકો તેને એલિયન એન્ટિટી પણ કહી રહ્યા છે.
ભારતમાંથી આ તેનું પ્રથમ મોટું અવલોકન છે. ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોએ ફરી એકવાર અવકાશમાં નોંધપાત્ર સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. ભૌતિક સંશોધન પ્રયોગશાળા (PRL) ના વૈજ્ઞાનિકોએ માઉન્ટ આબુ ખાતે 1.2-મીટર ટેલિસ્કોપનો ઉપયોગ કરીને ધૂમકેતુ 3I/ATLAS (જેને C/2025 પણ કહેવામાં આવે છે) નો અભ્યાસ શરૂ કર્યો છે, જે હાલમાં સૂર્યની સૌથી નજીકથી પાછો ફરી રહ્યો છે.
પાંચ રહસ્યમય તેજસ્વી બિંદુઓ
તારાઓ વચ્ચેના ધૂમકેતુ 3I/ATLAS ની નવી છબીઓ તેના કેન્દ્રની આસપાસ ફરતા પાંચ રહસ્યમય પ્રકાશ-બિંદુઓ દર્શાવે છે. વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે તે કેમેરાની અસર હોઈ શકે છે, પરંતુ અન્ય લોકો એલિયન સંબંધિત સિદ્ધાંતો આપી રહ્યા છે.
નાસાએ સત્તાવાર છબીઓ પ્રકાશિત કરી છે. ધૂમકેતુ 19 ડિસેમ્બરે પૃથ્વીથી સુરક્ષિત અંતરે પસાર થશે, અને જેમ્સ વેબ ટેલિસ્કોપ તેની તપાસ કરશે.
અવકાશમાં એક રહસ્યમય મુલાકાતી
ધૂમકેતુ 3I/ATLAS આપણી આકાશગંગાની બહારથી આવી રહ્યો છે અને લગભગ 209,214 કિમી/કલાકની ઝડપે મુસાફરી કરે છે. નાસાની નવી છબીમાં તેની આસપાસ પાંચ ચમકતા બિંદુઓ દેખાતા હોવાથી લોકો આશ્ચર્યચકિત છે — શું આ એલિયન ટેકનોલોજી છે કે માત્ર કેમેરાની ખામી?
વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે આ સામાન્ય ફોટોગ્રાફિક અસર હોઈ શકે છે, પરંતુ છબી એટલી સ્પષ્ટ છે કે લોકો બીજી નજર નાખવા મજબૂર બની રહ્યા છે.
સ્પેક્ટ્રમમાં શું મળ્યું?
વૈજ્ઞાનિકોએ 12 થી 15 નવેમ્બર દરમિયાન વહેલી સવારે ધૂમકેતુનો સ્પેક્ટ્રમ લીધો. તેમાં આપણા સૌરમંડળના સામાન્ય ધૂમકેતુઓ જેવી CN (સાયનોજન), C₂ (ડાયકાર્બન), C₃ જેવી તેજસ્વી રેખાઓ જોવા મળી.
આનો અર્થ એ થયો કે આ અન્ય તારામંડળમાંથી આવતો ધૂમકેતુ રાસાયણિક રચનામાં આપણા સૌરમંડળના ધૂમકેતુઓ જેવો જ છે. ગેસ ઉત્પાદન દર પણ સામાન્ય સ્તરનો જોવા મળ્યો.
વાયરલ રહસ્યમય ફોટો શું દર્શાવે છે?
એક એસ્ટ્રોફોટોગ્રાફરે લેવામાં આવેલી છબીમાં વચ્ચે તેજસ્વી કોર અને તેની આસપાસ પાંચ તેજસ્વી સ્થળો દેખાય છે, જાણે પાંચ પદાર્થો તેની આસપાસ ભ્રમણકક્ષા માં ફરતા હોય.
વૈજ્ઞાનિકો અનુસાર આ પાંચ લાઇટ્સનું કારણ નીચે મુજબ હોઈ શકે:
-
કેમેરાનો diffraction
-
સેન્સર પરનું reflection
-
પૃષ્ઠભૂમિના તારાઓનો ધુમ્મસ
-
ધૂમકેતુના તેજને કારણે ઓવરએક્સ્પોઝર
પરંતુ તેની ગોઠવણી એટલી સચોટ છે કે લોકોમાં એલિયન થિયરી ફરી ચર્ચામાં આવી છે.
આગળ શું થશે?
હવે ધૂમકેતુ રાત્રિના વધુ અંધારા ભાગ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે, એટલે આગામી દિવસોમાં વધુ સ્પષ્ટ છબીઓ અને સ્પેક્ટ્રા લેવામાં આવશે. તેના આધારે સમજાશે કે અન્ય તારામંડળોના ધૂમકેતુ આપણા કરતા કેવી રીતે અલગ કે સમાન છે.
માઉન્ટ આબુનું 1.2 મીટર ટેલિસ્કોપ
ગુરુશિખર નજીક 1680 મીટરની ઊંચાઈ પર આવેલ PRL નું આ ટેલિસ્કોપ બાહ્ય ગ્રહો, બ્લેક હોલ અને અન્ય પદાર્થોના અભ્યાસ માટે ઉપયોગ થાય છે. ભારતનું આ આંતરતારાકીય ધૂમકેતુનું પ્રથમ મુખ્ય અવલોકન છે.
નાસાનો સત્તાવાર ફોટો અને નિવેદન
નાસાએ બહાર પાડીેલી નવી છબીમાં ધૂમકેતુને તેજસ્વી પૂંછડીવાળા બિંદુ રૂપે દર્શાવવામાં આવ્યો છે.
2017 પછી આપણા સૌરમંડળમાંથી પસાર થનાર આ માત્ર ત્રીજો આંતરતારાકીય પદાર્થ છે.
નાસાના ટોમ સ્ટેટલર કહે છે:
“આ ધૂમકેતુ આપણને અન્ય સૌરમંડળોની રચના અને ઇતિહાસ સમજવામાં મદદ કરશે.”
આ ધૂમકેતુ 19 ડિસેમ્બરે પૃથ્વી પાસેથી લગભગ 17 કરોડ માઇલ દૂરથી પસાર થશે.
મંગળગ્રહ પરથી લેવામાં આવેલી સૌથી નજીકની છબીઓ
આ વર્ષની શરૂઆતમાં ધૂમકેતુ મંગળથી માત્ર 19 મિલિયન માઇલ દૂરથી પસાર થયો અને નાસાના ત્રણ અવકાશયાનોએ તેનું અવલોકન કર્યું:
-
MRO – સૌથી નજીકના ફોટો
-
MAVEN – અલ્ટ્રાવાયોલેટ છબીઓ
-
Perseverance Rover – મંગળની સપાટી પરથી નિરીક્ષણ
આ બધું મળીને વૈજ્ઞાનિકોને ધૂમકેતુની રચના, ગેસ અને ધૂળ વિશે વધુ જાણવામાં મદદ કરશે.
નિષ્કર્ષ
3I/ATLAS એક અત્યંત વિશેષ ધૂમકેતુ છે કારણ કે તે આપણી આકાશગંગાની બહારથી ઉદ્ભવ્યો છે.
તે બીજા સિસ્ટમોમાં જીવન કેવી રીતે વિકસ્યું હશે તેની સમજ મેળવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. ડિસેમ્બરમાં જેમ્સ વેબ દ્વારા થનારી તપાસથીหลาย નવા ખુલાસા થવાની સંપૂર્ણ શક્યતા છે.


