સમગ્ર ગુજરાતમાં કોલસા આધારિત થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સ કોલસાની અછત અને આયાતી કોલસાના વધતા ભાવને કારણે પૂરતી વીજળી પેદા કરવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે. સપ્ટેમ્બરમાં આ પ્લાન્ટ્સમાં વીજ ઉત્પાદન ઘટીને ગયા વર્ષના સમાન મહિનામાં ઉત્પાદિત વીજળીના ત્રીજા ભાગ પર આવી ગયું. એટલું જ નહીં, રાજ્યમાં કોલસાથી ચાલતા પાવર પ્લાન્ટ્સ-જાહેર અને ખાનગી બંને ક્ષેત્ર-આ વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં ઉત્પાદિત કરવાનું લક્ષ્ય રાખેલ વીજળીના માત્ર 30.75% ઉત્પાદન કરી શકે છે.
સપ્ટેમ્બરમાં કોલસાથી ચાલતા પાવર પ્લાન્ટનું વાસ્તવિક ઉત્પાદન 2,355.44 ગીગાવોટ/કલાક હતું, જે સપ્ટેમ્બર 2020 માં ઉત્પાદિત 6,965.98 ગીગાવોટ/કલાક કરતા 66% ઓછું છે.
હકીકતમાં, અગાઉના મહિનાઓમાં ઉત્પાદન પણ આ વર્ષે સપ્ટેમ્બર કરતાં વધારે હતું. વાસ્તવિક ઉત્પાદન ઓગસ્ટમાં 4,195.30 ગીગાવોટ/કલાક, જુલાઈમાં 4,566.15ગીગાવોટ/કલાક અને જૂનમાં 4,091.41ગીગાવોટ/કલાક નોંધાયું હતું. કોલસા આધારિત વીજ ઉત્પાદન માટે ગુજરાતની કુલ સ્થાપિત ક્ષમતા 16,092 મેગાવોટ છે.
રાજ્યમાં કોલસાથી ચાલતા પ્લાન્ટ સપ્ટેમ્બર 2021 માં 7,660 જીડબ્લ્યુએચ ઉત્પન્ન કરવાના લક્ષ્યમાંથી 30.75% ઉત્પાદન કરે છે. આ રેશિયો ઓગસ્ટ, જુલાઈ અને જૂનમાં અનુક્રમે 56.11%, 61.06% અને 57.21% હતો. સીઇએ જનરેશન રિપોર્ટ અનુસાર, ટાટા ગ્રુપ, અદાણી ગ્રુપ અને એસ્સાર ગ્રુપ દ્વારા આયાત કરેલા કોલસા પર ચાલતા સહિતના ખાનગી ક્ષેત્રના પાવર પ્લાન્ટ્સએ સપ્ટેમ્બરમાં 1,128.51 ગીગાવોટ/કલાક જનરેટ કર્યું હતું, જે ગયા વર્ષે આ જ મહિનામાં 5,877.34 ગીગાવોટ/કલાક હતું. ખાનગી પાવર પ્લાન્ટનું ઉત્પાદન સપ્ટેમ્બર 2021 માટે 5,811 ગીગાવોટ/કલાક ની આયોજિત પેદાશના 19.42% હતું.
આયાત કરેલા કોલસાના ઉંચા ભાવ અને તેની પ્રાપ્યતાને લગતી સમસ્યાઓ ખાનગી ક્ષેત્ર દ્વારા સંચાલિત પ્લાન્ટમાં વીજ ઉત્પાદનમાં અવરોધ ઉભો કરે છે. ઉંચા ભાવો ઉપરાંત, અન્ય પરિબળોએ પણ આયાત કરેલા કોલસા આધારિત પાવર પ્લાન્ટમાં વીજ ઉત્પાદન પર પ્રતિકૂળ અસર કરી.
કોલસાની અછત હોવાથી રાજ્ય સંચાલિત પાવર પ્લાન્ટમાં વીજ ઉત્પાદન પ્રભાવિત થયું છે. બીજું, આ પ્લાન્ટને પૂરો પાડવામાં આવતો ઘરેલુ કોલસો ભીનો હતો અને ભારે વરસાદને પગલે કોલસાની ખાણોમાં પાણી ભરાઈ જવાને કારણે તે માટીમાં ભળી ગયું હતું. પરિણામે, ઇચ્છિત પ્લાન્ટ લોડ ફેક્ટર અથવા પીએલએફ પ્રાપ્ત થઈ શક્યું નથી, એમ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
પરિસ્થિતિને હળવી કરવા માટે આયાત કરેલા કોલસા આધારિત વીજ ઉત્પાદકો સાથે ચર્ચા ચાલી રહી છે. ગુજરાતના ઉર્જા વિકાસ નિગમ લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શાહમીના હુસૈને જણાવ્યું હતું કે, આ પ્લાન્ટ્સને શક્ય તેટલી વહેલી તકે ગ્રીડ પર લાવવામાં આવે તે માટે જીયુવીએનએલ અને ગુજરાત સરકાર દ્વારા તમામ પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.
